کلینیک امید تهران: دبیر انجمن رادیوتراپی انکولوژی با اشاره به ۹ نشانه ابتلا به سرطان تخمدان گفت: تشخیص به موقع سبب موفقیت در درمان سرطان می‌شود.
حسین فودازی، دبیر انجمن رادیوتراپی انکولوژی در ارتباط با سرطان تخمدان اظهارداشت: درد در شکم، سوء هاضمه، از دست دادن اشتها،‌ نفخ، تکرر ادرار، احساس سیری سریع، تغییر در یبوست و اسهال، کمردرد و کاهش وزن ناگهانی ۹ نشانه اصلی ابتلا به سرطان تخمدان است.
وی افزود: البته این نشانه‌ها به تنهایی فقط علائم سرطان تخمدان نیست ولی در صورتی که این علائم بیش از یک ماه طول بینجامد باید فرد جهت بررسی علت حتما به پزشک مراجعه کند چراکه تشخیص به موقع سبب موفقیت در درمان می‌شود.
دبیر انجمن رادیوتراپی انکولوژی با تاکید بر اینکه زنان دارای سابقه فامیلی ابتلا به این سرطان باید نسبت به انجام غربالگری حساسیت بیشتری داشته باشند، خاطرنشان کرد: همچنین پژوهش‌های محققان نشان داده است که زنان دارای اضافه وزن و چاقی نسبت به سایر زنان بیشتر احتمال ابتلا به سرطان هایی همچون سرطان تخمدان دارند.

یکی از صدمات روحی جدی شیمی درمانی برای بسیاری از بیماران ریزش مو است. در شیمی درمانی علاوه بر از بین رفتن سلول های سرطانی، یک سری از سلول های طبیعی بدن که تکثیرشان زیادتر از حد معمول است نیز از بین می روند که موها هم جزو این دسته اند. ميزان ریزش مو یا آلوپسی ناشی از شیمی درمانی بستگی به نوع سرطان، نوع دارو ، دوز دارو ، الگوی رويش و ژنتيك موى فرد دارد.در بسیاری از بیماران اولین موج ریزش مو را در عرض ٢تا ٣ هفته پس از شروع درمان تجربه مي كنند.

دكتر فودازى متخصص انكولوژى با اشاره به اینکه مناطقی که در طول خواب بیشترین اصطکاک در آنها ایجاد می‌شود، مانند بالای سر و دو طرف بالای گوش، اغلب اولین بخشهایی هستند که ریزش مو در آنها بوجود می‌آید، گفت:رويش مجدد مو معمولا حدود ۱ تا ۳ ماه پس از پایان درمان شروع می‌شود و تا ۶۰ درصد از بیماران تغییر در رنگ مو یا ساختار مو را در طی اولین رشد آن بصورت موهایی مجعد تجربه می کنند. با این حال این تغییرات موقت هستند و در نهایت مو به حالت طبیعی باز می‌گردد.

وی یکی از راههای جلوگيرى از ریزش مو در طول شیمی درمانی را استفاده از کلاه یخ عنوان کرد و گفت: دمای سرد این کلاه جریان خون در عروق خونی زیر پوست را کاهش می دهد. این امر میزان داروی شیمی درمانی که به فولیکول های مو می رسد را کمتر نموده و از ریزش مو می کاهد.

اين متخصص انكولوژى، دستگاه DigniCap را يكى از مؤثرترين دستگاه های کلاه یخ حال حاضر کشور عنوان کرد و گفت: این دستگاه از سه سال پیش توسط FDA تایید شده و می تواند به پیشگیری از ریزش مو و کاهش نگرانی های بیماران در اين زمينه کمک شايانى نمايد.

وی با اشاره به ویژگی منحصر به فرد این دستگاه گفت: در حال حاضر، انواع مختلفی ازکلاه سرد موجود است، بسیاری آنها در فریزر سرد شده سپس درحدود 30 دقیقه استفاده می شوند و بعد از آن با یک کلاه سرد تازه جایگزین می شوند اما DigniCap با اتصال به یک واحد خنک کننده جداگانه که کلاه را در دمای مناسب نگه می دارد، به آسانی قابل استفاده است.

نكته حائز اهميت انتخاب بيماران براى استفاده از كلاه يخ است ،موارد قابل توصيه آن به بيماران براساس نوع بيمارى ،پاتولوژى آن و وسعت بيمارى خواهد بود كه اين مهم توسط پزشك معالج تعيين ميگردد.

کلینیک امید تهران: دکتر فودازی زخم های دهانی را یکی از عارضه های شیمی درمانی عنوان کرد و گفت: به آنهایی که دچار زخم های دهانی می شوند توصیه می کنم از مصرف ترشیجات شامل رب گوجه فرنگی، انواع مرکبات نوشیدنی های گازدار صرف نظر کنند. این موضوع به شدت زخم های دهانی شان را تشدید می کند.
وی افزود:به این افراد توصیه می شود با نی آب بخوردند چون خوردن آب در مقادیر بالا می تواند زخم های دهانی شان را تشدید کند.
دکتر فودازی با تاکید بر اینکه بستنی و نوشيدنهاى خنك را حتما در رژیم غذایی تان لحاظ کنید، تصریح کرد: هر چقدر فضای دهان خنک تر شود روند بهبود تسريع می شود.
این متخصص کلینیکال آنکولوژی به بیمارانی که دچار خشکی دهان می شوند نیز توصیه کرد: این بیماران باید همیشه بطری آب همراهشان باشد و مرتب آب بخورند . حتما از آدامس هاى طعم دار استفاده کنند. از هویج، کرفس، لیمو و سایر مرکبات زیاد استفاده کنند وغذا را با سس، عصاره گوشت و آب خورش نرم کنند تا بلع آ ن راحت تر شود.
وی اضافه کرد: اگر خشکی دهان شدید بود، از پزشک یا دندانپزشک خود بخواهید داروی مرطوب کننده دهان تجویز کند.

دبیر انجمن کلینیکال آنکولوژی گفت: اطرافیان بیماران سرطانی باید با اصول تغذیه در حین درمان آشنا باشند، زیرا این افراد با انجام هر دوره شیمی درمانی دچار تغییرات مختلفى در بدن می‌شوند.
دکتر فودازی تغذیه بیماران در دوران شیمی درمانی را يكى  از مهم ترین مولفه های درمان عنوان کرد و  گفت: شیمی درمانی تزریق  داروهايى است که قرار است با حمله به سلول‌های سرطانی آنها را از بین ب‌برد اما به دلیل سمی بودن و تماس با سایر بافت‌های بدن به سلولهاى سالم نیز مى تواند آسیب موقت برساند. این خاصيت باعث می شود بدن توانایی مقابله با ویروس‌ها و باکتری‌ها را از دست بدهد.
وی افزود: داروهای مصرف شده در شیمی درمانی در کنار نقشی که در کنترل سرطان دارند، موجب بروز عوارضی می شوند که در صورت عدم مراقبت های بالینی می تواند در طول درمان بیمار را با مشکلات متعدد روبرو سازد.لذا بیماران در حين شیمی درمانی لازم است با کارشناسان تغذیه ارتباط مستمر داشته باشند.

قبل از شیمی درمانی از نشاسته های دیرهضم استفاده کنید
اولین مسئله ای که اطرافیان بیمار باید مدنظر قرار دهند تغذیه قبل از شیمی درمانی است. ساختار وعده غذایی قبل از شیمی درمانی باید شبیه یک صبحانه کامل باشد و کربوهیدرات پیچیده داشته باشد. وی افزود: بیماری که شیمی درمانی می کند بعد از تزریق شرايط خوبی برای غذا خوردن ندارد. بنابراین بهتر است شب قبل و یا وعده قبلش از نشاسته های دیرهضم استفاده کنند. بطور مثال حجم كمى ماکارونی ميتواند وعده غذایی مناسبى است که شب قبل از شیمی درمانی به بیمار توصیه می کنیم.
وی تصریح کرد: نان لواش و تافتون باید از رژیم غذایی حذف شوند. زیرا آنها به شدت قند و انسولین را بالا می برند و یکباره قند پایین می آید و ممكن است باعث به هم ریختگی شرايط بیمار گردد .

استفاده از غذاهای سبک در روزهای اول پس از شيمى درمانى  فراموش نشود
دكتر فودازى مسئول بخش آنکولوژی بیمارستان فیاض بخش بی اشتهایی را یکی از اصلی ترین عوارض شیمی درمانی عنوان کرد و گفت:  در این دوران عدم تحمل مواد غذایی و حتى بوى خوراكيها براى بیمار علت اصلی این بی‌اشتهایی‌اند و یکی از شایع‌ترین آن‌ها تنفر به انواع فراوردهاى گوشتى است که منبع مهمی از کالری و پروتئين می‌باشد. در این شرایط لازم است کالری و پروتئین بیمار از طریق مصرف سایر منابع پروتئینی مانند تخم‌مرغ، گوشت مرغ، ماهی، لبنیات کم چرب و حبوبات کاملا پخته‌شده تامین شود.
وی افزایش تعداد وعده های غذایی را در کاهش این عارضه موثر دانست و  افزود: کاهش اشتهای بیمار معمولا با گذشت 2 تا 3 روز از دوره شیمی درمانی برطرف می‌شود، در این برهه زمانی استفاده از غذاهای سبک نظیر سوپ و آش و میوه‌های حاوی آنتی اکسیدان از قبیل هندوانه، انار، گوجه فرنگی و سبزیجات پخته همراه با ماست و لبنیات کم چرب توصیه می شود.
فودازی اضافه کرد: به بیماران توصیه می شود به جای قطعات بزرگ از تکه های کوچک غذا استفاده کنند، غذاهای آماده مثل نان و پنیر،کلوچه، بستنی، کره ، میوه و فرنی و... را همیشه و در همه جا در دسترس داشته باشند و حین صرف غذا مایعات کمتری بنوشند و نوشیدنی خود را حداقل به فاصله 30 الی 60 دقیقه قبل یا بعد از غذا میل کنند.

سبزیجات و میوه خام نخورید
دبیر انجمن آنکولوژی و رادیوتراپی ایران استفراغ و تهوع از عارضه های محتمل در دوران شیمی درمانی عنوان کرد و گفت: برخی فکر می کنند بیماران در دوره شیمی درمانی نیاز به غذاهای پرکالری و روغنی دارند اما این کاملا غلط است و مصرف غذاهای پرچرب و پرفیبر مثل میوه و سبزی تازه، باعث تأخیر در تخلیه معده و در نتیجه بدتر شدن نفخ، تهوع و استفراغ خواهد شد.
وی افزود: اگر گلبول سفید بیمار زیر ١٠٠٠ عدد برسد، خوردن سبزیجات و میوه خام ممنوع است و حتى اگر شرايط خونى بيمار مساعد باشد،در صورت استفاده حتما شستشو و گند زدایی توصیه می شود چون هورمون ها و آفت کش هایی که در برخی میوه ها استفاده می کنند می تواند باعث تشدید اختلال در گلبول سفید بیمار شوند.
دکتر فودازی کاهش حجم غذایی، جویدن زیاد غذا، کاهش استرس و فشارهای روانی، استفاده از غذاهای سهل الهضم مثل نان توست، بیسکوئیت، چوب شور، کلوچه، کیک، ماست، بستنی میوه ای، مایعات، شربت رقیق، سیب زمینی آب پز و ... را از دیگر راهکارهایی دانست که به منظور کاهش عرضه تهوع  باید مدنظر داشت.
وی با اشاره به اینکه در زمان استفراغ، تا زمانی که استفراغ بیمار کنترل نشده است از خوردن یا نوشیدن پرهیز شود، گفت: زمانی که استفراغ کنترل شد، بیمار با مایعات رقیق مانند آب یا آب گوشت کم چربی خوردن را شروع کند. در این شرایط نحوه میل غذا نیز بدین شکل است که بایستی با یک قاشق مرباخوری به فاصله هر 10 دقیقه خوردن مایعات رقیق را شروع و به تدریج مقدار مصرف را تا 1 قاشق غذا خوری در هر 20 دقیقه افزایش دهد. پس از مدتی این شیوه را با 2 قاشق غذاخوری در هر 30 دقیقه ادامه دهد و زمانی که معده توانست مایعات رقیق را تحمل کند مواد غذایی نرم یا یک رژیم غذایی سبک مانند انواع آب میوه طبیعی مصرف شود.
 
راه رفتن راز مبارزه با یبوست
دکتر فودازی راه درمان یبوست را راه رفتن و فعالیت عنوان کرد و گفت: تنها 20 دقیقه راه رفتن حتی آرام می‌تواند درمان این وضعیت باشد.
وی افزود: در صورتی که تهوع و استفراغ فرد شدید نباشد مصرف حجم‌های کوچک از میوه‌های پخته‌شده نیز می‌تواند به درمان این عارضه کمک‌کنند.

از پروبیوتیک ها غافل نشوید
وی استفاده از مواد غذایی پربیوتیک را از الزامات این دوره عنوان کرد و گفت: برخی بیماران در طی دوران شیمی‌درمانی با مصرف حتی مقدار کمی لبنیات دچار اسهال و علائم گوارشی جدی می‌شوند که علت آن عدم تحمل لاکتوز در نتیجه‌ شیمی‌درمانی است لذا بهتر است در این دوران از مصرف شیر و لبنیات خودداری شود.
بحثی که در سرطان ها وجود دارد بحث پروبیوتیک هاست. بیماری که در حال شیمی درمانی است بالطبع وقتی سلول های سالم بدنش را از دست می دهد جمعیت باکتری های روده اش دستخوش تغییراتی می شود و آن باکتری هایی که ما به آنها پروبیوتیک می گوییم را از دست می دهد. از دست دادن پروبیوتیک می تواند زمینه ساز التهاب و ترشحات التهابی در بدن باشد و در عوارضی مانند تهوع و بسیاری از عوارض گوارشی دیگر در بیمار موثر واقع شود.
وی به بیماران در حین شیمی درمانی توصیه کرد ترجیحا از محصولات پروبیوتیکی در رژیم غذایی شان استفاده کنند.

با ترشیجات در طول شیمی درمانی خداحافظی کنید
دکتر فودازی زخم های دهانی را یکی دیگر از عارضه های شیمی درمانی عنوان کرد و گفت: به آنهایی که دچار زخم های دهانی می شوند توصیه می کنم از مصرف ترشیجات شامل رب گوجه فرنگی، انواع مرکبات نوشیدنی های گازدار صرف نظر کنند. این موضوع به شدت زخم های دهانی شان را تشدید می کند. به این افراد توصیه می شود با نی آب بخوردند چون خوردن آب در مقادیر بالا می تواند زخم های دهانی شان را تشدید کند. بستنی و نوشيدنهاى خنك را حتما در رژیم غذایی شان لحاظ کنند چون هر چقدر فضای دهان خنک تر شود روند بهبود تسريع می شود.
این متخصص کلینیکال آنکولوژی به بیمارانی که دچار خشکی دهان می شوند نیز توصیه کرد: این بیماران باید همیشه بطری آب همراهشان باشد و مرتب آب بخورند . حتما از آدامس هاى طعم دار استفاده کنند. از هویج، کرفس، لیمو و سایر مرکبات زیاد استفاده کنند وغذا را با سس، عصاره گوشت و آب خورش نرم کنند تا بلع آ ن راحت تر شود.
وی اضافه کرد: اگر خشکی دهان شدید بود، از پزشک یا دندانپزشک خود بخواهید داروی مرطوب کننده دهان تجویز کند.
 
همراه با غذا پیاز یا لیموترش بخورید
دكتر فودازى در ادامه با تشریح صدماتی که شیمی درمانی بر چشایی یا بویایی می زند، گفت: در طول بیماری یا درمان ممکن است حس  چشایی یا بویایی تغییر کند. غذاها بخصوص گوشت یا سایر غذاهای پرپروتئین ممکن است طعم تلخ یا فلزی پیدا کنند و یا خیلی از غذاها طعمشان کمتر احساس شود.
وی افزود: به این افراد توصیه می شود که در مواد غذایی شان از پیاز و یا لیمو ترش استفاده کنند. غذایی که استفاده می کنند سرد یا هم دمای محیط باشد، اگر زخم های دهانی ندارند از مرکبات استفاده کنند.سس كچاب با حجم كم ميتواند خیلی به آنها کمک می کند. به جای مصرف شکر از خرما، کشمش و میوه های خشک استفاده کنند. مصرف نمک کم شود و ترجيحاً غذاهاى کنسروى از رژیم غذایی این بیماران حذف شود.