دبیر انجمن کلینیکال آنکولوژی گفت: اطرافیان بیماران سرطانی باید با اصول تغذیه در حین درمان آشنا باشند، زیرا این افراد با انجام هر دوره شیمی درمانی دچار تغییرات مختلفى در بدن می‌شوند.
دکتر فودازی تغذیه بیماران در دوران شیمی درمانی را يكى  از مهم ترین مولفه های درمان عنوان کرد و  گفت: شیمی درمانی تزریق  داروهايى است که قرار است با حمله به سلول‌های سرطانی آنها را از بین ب‌برد اما به دلیل سمی بودن و تماس با سایر بافت‌های بدن به سلولهاى سالم نیز مى تواند آسیب موقت برساند. این خاصيت باعث می شود بدن توانایی مقابله با ویروس‌ها و باکتری‌ها را از دست بدهد.
وی افزود: داروهای مصرف شده در شیمی درمانی در کنار نقشی که در کنترل سرطان دارند، موجب بروز عوارضی می شوند که در صورت عدم مراقبت های بالینی می تواند در طول درمان بیمار را با مشکلات متعدد روبرو سازد.لذا بیماران در حين شیمی درمانی لازم است با کارشناسان تغذیه ارتباط مستمر داشته باشند.

قبل از شیمی درمانی از نشاسته های دیرهضم استفاده کنید
اولین مسئله ای که اطرافیان بیمار باید مدنظر قرار دهند تغذیه قبل از شیمی درمانی است. ساختار وعده غذایی قبل از شیمی درمانی باید شبیه یک صبحانه کامل باشد و کربوهیدرات پیچیده داشته باشد. وی افزود: بیماری که شیمی درمانی می کند بعد از تزریق شرايط خوبی برای غذا خوردن ندارد. بنابراین بهتر است شب قبل و یا وعده قبلش از نشاسته های دیرهضم استفاده کنند. بطور مثال حجم كمى ماکارونی ميتواند وعده غذایی مناسبى است که شب قبل از شیمی درمانی به بیمار توصیه می کنیم.
وی تصریح کرد: نان لواش و تافتون باید از رژیم غذایی حذف شوند. زیرا آنها به شدت قند و انسولین را بالا می برند و یکباره قند پایین می آید و ممكن است باعث به هم ریختگی شرايط بیمار گردد .

استفاده از غذاهای سبک در روزهای اول پس از شيمى درمانى  فراموش نشود
دكتر فودازى مسئول بخش آنکولوژی بیمارستان فیاض بخش بی اشتهایی را یکی از اصلی ترین عوارض شیمی درمانی عنوان کرد و گفت:  در این دوران عدم تحمل مواد غذایی و حتى بوى خوراكيها براى بیمار علت اصلی این بی‌اشتهایی‌اند و یکی از شایع‌ترین آن‌ها تنفر به انواع فراوردهاى گوشتى است که منبع مهمی از کالری و پروتئين می‌باشد. در این شرایط لازم است کالری و پروتئین بیمار از طریق مصرف سایر منابع پروتئینی مانند تخم‌مرغ، گوشت مرغ، ماهی، لبنیات کم چرب و حبوبات کاملا پخته‌شده تامین شود.
وی افزایش تعداد وعده های غذایی را در کاهش این عارضه موثر دانست و  افزود: کاهش اشتهای بیمار معمولا با گذشت 2 تا 3 روز از دوره شیمی درمانی برطرف می‌شود، در این برهه زمانی استفاده از غذاهای سبک نظیر سوپ و آش و میوه‌های حاوی آنتی اکسیدان از قبیل هندوانه، انار، گوجه فرنگی و سبزیجات پخته همراه با ماست و لبنیات کم چرب توصیه می شود.
فودازی اضافه کرد: به بیماران توصیه می شود به جای قطعات بزرگ از تکه های کوچک غذا استفاده کنند، غذاهای آماده مثل نان و پنیر،کلوچه، بستنی، کره ، میوه و فرنی و... را همیشه و در همه جا در دسترس داشته باشند و حین صرف غذا مایعات کمتری بنوشند و نوشیدنی خود را حداقل به فاصله 30 الی 60 دقیقه قبل یا بعد از غذا میل کنند.

سبزیجات و میوه خام نخورید
دبیر انجمن آنکولوژی و رادیوتراپی ایران استفراغ و تهوع از عارضه های محتمل در دوران شیمی درمانی عنوان کرد و گفت: برخی فکر می کنند بیماران در دوره شیمی درمانی نیاز به غذاهای پرکالری و روغنی دارند اما این کاملا غلط است و مصرف غذاهای پرچرب و پرفیبر مثل میوه و سبزی تازه، باعث تأخیر در تخلیه معده و در نتیجه بدتر شدن نفخ، تهوع و استفراغ خواهد شد.
وی افزود: اگر گلبول سفید بیمار زیر ١٠٠٠ عدد برسد، خوردن سبزیجات و میوه خام ممنوع است و حتى اگر شرايط خونى بيمار مساعد باشد،در صورت استفاده حتما شستشو و گند زدایی توصیه می شود چون هورمون ها و آفت کش هایی که در برخی میوه ها استفاده می کنند می تواند باعث تشدید اختلال در گلبول سفید بیمار شوند.
دکتر فودازی کاهش حجم غذایی، جویدن زیاد غذا، کاهش استرس و فشارهای روانی، استفاده از غذاهای سهل الهضم مثل نان توست، بیسکوئیت، چوب شور، کلوچه، کیک، ماست، بستنی میوه ای، مایعات، شربت رقیق، سیب زمینی آب پز و ... را از دیگر راهکارهایی دانست که به منظور کاهش عرضه تهوع  باید مدنظر داشت.
وی با اشاره به اینکه در زمان استفراغ، تا زمانی که استفراغ بیمار کنترل نشده است از خوردن یا نوشیدن پرهیز شود، گفت: زمانی که استفراغ کنترل شد، بیمار با مایعات رقیق مانند آب یا آب گوشت کم چربی خوردن را شروع کند. در این شرایط نحوه میل غذا نیز بدین شکل است که بایستی با یک قاشق مرباخوری به فاصله هر 10 دقیقه خوردن مایعات رقیق را شروع و به تدریج مقدار مصرف را تا 1 قاشق غذا خوری در هر 20 دقیقه افزایش دهد. پس از مدتی این شیوه را با 2 قاشق غذاخوری در هر 30 دقیقه ادامه دهد و زمانی که معده توانست مایعات رقیق را تحمل کند مواد غذایی نرم یا یک رژیم غذایی سبک مانند انواع آب میوه طبیعی مصرف شود.
 
راه رفتن راز مبارزه با یبوست
دکتر فودازی راه درمان یبوست را راه رفتن و فعالیت عنوان کرد و گفت: تنها 20 دقیقه راه رفتن حتی آرام می‌تواند درمان این وضعیت باشد.
وی افزود: در صورتی که تهوع و استفراغ فرد شدید نباشد مصرف حجم‌های کوچک از میوه‌های پخته‌شده نیز می‌تواند به درمان این عارضه کمک‌کنند.

از پروبیوتیک ها غافل نشوید
وی استفاده از مواد غذایی پربیوتیک را از الزامات این دوره عنوان کرد و گفت: برخی بیماران در طی دوران شیمی‌درمانی با مصرف حتی مقدار کمی لبنیات دچار اسهال و علائم گوارشی جدی می‌شوند که علت آن عدم تحمل لاکتوز در نتیجه‌ شیمی‌درمانی است لذا بهتر است در این دوران از مصرف شیر و لبنیات خودداری شود.
بحثی که در سرطان ها وجود دارد بحث پروبیوتیک هاست. بیماری که در حال شیمی درمانی است بالطبع وقتی سلول های سالم بدنش را از دست می دهد جمعیت باکتری های روده اش دستخوش تغییراتی می شود و آن باکتری هایی که ما به آنها پروبیوتیک می گوییم را از دست می دهد. از دست دادن پروبیوتیک می تواند زمینه ساز التهاب و ترشحات التهابی در بدن باشد و در عوارضی مانند تهوع و بسیاری از عوارض گوارشی دیگر در بیمار موثر واقع شود.
وی به بیماران در حین شیمی درمانی توصیه کرد ترجیحا از محصولات پروبیوتیکی در رژیم غذایی شان استفاده کنند.

با ترشیجات در طول شیمی درمانی خداحافظی کنید
دکتر فودازی زخم های دهانی را یکی دیگر از عارضه های شیمی درمانی عنوان کرد و گفت: به آنهایی که دچار زخم های دهانی می شوند توصیه می کنم از مصرف ترشیجات شامل رب گوجه فرنگی، انواع مرکبات نوشیدنی های گازدار صرف نظر کنند. این موضوع به شدت زخم های دهانی شان را تشدید می کند. به این افراد توصیه می شود با نی آب بخوردند چون خوردن آب در مقادیر بالا می تواند زخم های دهانی شان را تشدید کند. بستنی و نوشيدنهاى خنك را حتما در رژیم غذایی شان لحاظ کنند چون هر چقدر فضای دهان خنک تر شود روند بهبود تسريع می شود.
این متخصص کلینیکال آنکولوژی به بیمارانی که دچار خشکی دهان می شوند نیز توصیه کرد: این بیماران باید همیشه بطری آب همراهشان باشد و مرتب آب بخورند . حتما از آدامس هاى طعم دار استفاده کنند. از هویج، کرفس، لیمو و سایر مرکبات زیاد استفاده کنند وغذا را با سس، عصاره گوشت و آب خورش نرم کنند تا بلع آ ن راحت تر شود.
وی اضافه کرد: اگر خشکی دهان شدید بود، از پزشک یا دندانپزشک خود بخواهید داروی مرطوب کننده دهان تجویز کند.
 
همراه با غذا پیاز یا لیموترش بخورید
دكتر فودازى در ادامه با تشریح صدماتی که شیمی درمانی بر چشایی یا بویایی می زند، گفت: در طول بیماری یا درمان ممکن است حس  چشایی یا بویایی تغییر کند. غذاها بخصوص گوشت یا سایر غذاهای پرپروتئین ممکن است طعم تلخ یا فلزی پیدا کنند و یا خیلی از غذاها طعمشان کمتر احساس شود.
وی افزود: به این افراد توصیه می شود که در مواد غذایی شان از پیاز و یا لیمو ترش استفاده کنند. غذایی که استفاده می کنند سرد یا هم دمای محیط باشد، اگر زخم های دهانی ندارند از مرکبات استفاده کنند.سس كچاب با حجم كم ميتواند خیلی به آنها کمک می کند. به جای مصرف شکر از خرما، کشمش و میوه های خشک استفاده کنند. مصرف نمک کم شود و ترجيحاً غذاهاى کنسروى از رژیم غذایی این بیماران حذف شود.

کلینیک امید تهران: سلامت در تعادل و هماهنگی جسم و ذهن و روان است از این‌رو می‌توان گفت راز سلامت در آگاهانه زیستن است. آگاهی و در پیش گرفتن سبک زندگی سالم می‌تواند حتی سرطان را که عنوان دومین بیماری کشنده در کشور را به خود اختصاص داده است از پای دربیاورد، این را متخصصان و کارشناسان حوزه سلامت بارها و بارها گفته‌اند و ما هم بارها شنیده‌ایم اما بواقع چند درصد از ما برای اصلاح سبک زندگی خود و در پیش گرفتن یک زندگی سالم اقدام کرده‌ایم.
 آمار‌ها نشان می‌دهند طی 15 تا 20 سال آینده تعداد موارد جدید ابتلا به سرطان در کشور به دو برابر افزایش می‌یابد پس دیگر زمان دست روی دست گذاشتن و بی‌تفاوت گذشتن نیست و باید با افزایش آگاهی در مسیر پیشگیری از ابتلا به این بیماری قدم برداشت.
دکتر حسین فودازی، دبیر انجمن رادیوتراپی آنکولوژی ایران در گفت‌و‌گو با «ایران» دلایل ابتلا به سرطان را چنین بیان می‌کند: افزایش استعمال دخانیات و انواع مواد مخدر، اختلالات  زیست محیطی مانند آلودگی هوا، افزایش سن در کنار تغییرات ایجاد شده در سبک زندگی از تغذیه نامناسب گرفته تا بی‌تحرکی همگی عواملی هستند که احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند. این متخصص رادیوتراپی و آنکولوژی با اشاره به اینکه مصرف دخانیات و مواد تدخینی احتمال ابتلا به سرطان را بشدت افزایش می‌دهد، می‌افزاید: دخانیات و مواد تدخینی علت اصلی حدود 30 درصد سرطان‌ها محسوب می‌شود که از میان آنها می‌توان به سرطان ریه، مجاری تنفسی فوقانی، مجاری گوارشی، مثانه، کلیه، لوزالمعده با مصرف دخانیات و مواد مخدر اشاره کرد. مصرف الکل نیز عامل مهم دیگری است که احتمال ابتلا به سرطان را بشدت افزایش می‌دهد.
وی اضافه می‌کند: استفاده از فست فود و مواد غذایی ناسالم، کاهش مصرف شیر و لبنیات و همچنین غلات و حبوبات همگی عامل ابتلا به چاقی و اضافه وزن غیرقابل کنترل است که علاوه بر ایجاد بیماری‌های مزمن مانند فشار خون و دیابت در جامعه به افزایش احتمال ابتلا به سرطان‌هایی نظیر سرطان پروستات، پستان و رحم نیز منجر می‌شود.
دکتر فودازی تأکید می‌کند: در بحث پیشگیری از ابتلا به سرطان علاوه بر اصلاح سبک زندگی و حذف برخی عوامل خطر محیطی، موضوع غربالگری نیز اهمیتی بسیار دارد. چراکه تشخیص بموقع این بیماری و آغاز درمان در مراحل اولیه در بسیاری از سرطان‌ها به بهبود بیماری منجر خواهد شد. در حقیقت بیمار‌یابی یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که در بسیاری از کشورها مورد توجه قرار گرفته است. به‌گفته دکتر فودازی، ماموگرافی یکی از راه‌های تشخیص سرطان پستان در مراحل اولیه بیماری است. به همین دلیل همه زنان در شرایط طبیعی از سن 50 سالگی به بعد باید هر یک یا دوسال یک بار ماموگرافی انجام دهند تا درصورت ابتلا به سرطان پستان که یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها است، درمان در همان مراحل اولیه آغاز شود. البته این امر تنها به همت افراد جامعه بستگی ندارد و به افزایش تعداد دستگاه‌های ماموگرافی در مراکز دولتی هم نیازمند است. دبیر انجمن رادیوتراپی آنکولوژی می‌افزاید: غربالگری دیگری که شرایط انجام آن در کشور ما مهیا است، انجام کولونوسکوپی برای تشخیص سرطان روده بزرگ است که باید بعد از سن 50 سالگی هر 5 تا 10 سال یکبار انجام شود. پلیپ‌های روده‌ای از زمان ایجاد تا سرطانی شدن 10 سال زمان لازم دارند از این‌رو با تشخیص بموقع می‌توان پلیپ را خارج کرده و از سرطانی شدن آن پیشگیری کرد. البته افرادی که در میان اعضای درجه یک خانواده خود فردی مبتلا به این بیماری دارند بهتر است در 45 سالگی کولونوسکوپی تشخیصی را انجام دهند. تست دیگری که در غربالگری سرطان دهانه رحم اهمیت دارد، تست پاپ اسمیر یا تست دهانه رحم است که شانس تشخیص سرطان دهانه رحم در مراحله اولیه را افزایش می‌دهد. این متخصص آنکولوژی رادیوتراپی معتقد است، پیشگیری از اهمیت بالایی برخوردار است چراکه سرطان یک بیماری پرهزینه است.
 وی در ادامه به روش‌های درمان این بیماری اشاره کرده و می‌گوید: درمان سرطان، چند وجهی و چند منظوره است. با توجه به نوع و شدت بیماری از درمان جراحی، شیمی درمانی و رادیو تراپی استفاده می‌شود.
دکتر فودازی در خاتمه تأکید می‌کند: در توزیع منابع خدمات و اقدامات تشخیصی باید فعالیت بیشتری انجام شود تا مردم بتوانند از آن بهره ببرند. هم‌اکنون دانش درمان سرطان در کشور ما بسیار خوب است اما در توزیع دستگاه رادیوتراپی که در درمان سرطان بسیار مهم و اثر بخش است وضعیت خوبی نداریم به عبارت دیگر در حال حاضر در کشور دسترسی خوبی به تکنولوژی‌های نوین رادیوتراپی نداریم.