برای پیشگیری از سرطان روده بزرگ راههای مختلفی وجود دارد که در زیر به برخی از آنها اشاره میکنیم:
۱.غربالگری:
اگر سن شما ۵۰ سال و بیشتر است، هر چند وقت یک بار تست غربالگری سرطان روده بزرگ را انجام دهید.
بیشتر از ۹۰ درصد افرادی که سرطان روده بزرگ دارند، ۵۰ ساله و بزرگتر هستند و معمولا سن شایع برای ابتلا به سرطان روده بزرگ ۶۴ سالگی می باشد.
تحقیقات نشان می دهد که حدود یک نفر از هر ۴ نفری که بالای سن ۵۰ سالگی قرار دارند، پولیپ روده دارند (مراحل اولیه سرطان روده).
درنتیجه انجام تست های غربالگری به طور منظم، نقش بسیار مهمی را در تشخیص اولیه و پیشگیری از سرطان روده بزرگ ایفا می کند.
برخی از تستهای غربالگری که میتواند در تشخیص سرطان موثر باشند، عبارتند از:
-
آزمایش دیجیتال کولون (DRE) :
تنها تومورهای بزرگ و قابل لمس را آشکار میکند.
-
آزمایش وجود لخته خون در مدفوع:
با یک پروب نوری (سیگموئیدوسکوپ) که از انتهای روده بزرگ وارد شده، هر گونه پولیپ یا موارد غیرعادی را شناسایی میکند.
-
آزمایش خون :
وجود برخی از انواع خاص پروتئینها در خون بیمار، علامت تومور است.
-
پروکتوسکوپی :
در این روش از طریق دستگاههای خاصی به صورت مستقیم داخل راست روده و قسمتهای تحتانی روده بزرگ مورد مشاهده قرار میگیرد.
از طریق این روش نیمی از سرطان ها، قابل تشخیص هستند.
در این روش ممکن است بیمار احساس فشار کند، اما دردی را احساس نخواهد کرد.
-
کولونوسکوپی :
از طریق این روش نیز با ابزارهای خاصی، مشاهده کلی روده بزرگ و راست روده ممکن میشود.
در این حالت نیز فرد دردی را احساس نخواهد کرد.
-
بیوپسی :
در صورت وجود هر گونه توده در طول این قسمتها نیاز است که بخشی از توده برداشته شود تا در زیر میکروسکوپ از نظر وجود بافت یا سلول های سرطانی مورد بررسی قرار گیرد.
۲.سابقه خانواگی:
سابقه خانوادگی، نقش مهمی در ابتلا به انواع بیماری ها دارد.
اگر در خانواده تان سابقه ابتلا به پولیپ و یا سرطان روده بزرگ وجود دارد، به پزشک بگویید و از او در مورد راههای پیشگیری از این سرطان سئوال کنید.
انواع سرطان ها مانند سرطان معده، کبد و استخوان هم ممکن است با این بروز سرطان در ارتباط باشند.
۳.مشاوره ژنتیک کنید:
افرادی که ژن های جهش یافته مربوط به سرطان روده را به طور ارثی دارند، بیشتر احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ را دارا می باشند.
لذا باید مشاوره ژنتیک را در نظر بگیرید.
۴.وزن خود را در حد متعادل نگه دارید:
تحقیقات نشان می دهد که مردان چاق بیشتر از زنان چاق در معرض ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار دارند.
همچنین تحقیقات نشان می دهد که افراد با چاقی شکمی (چاقی سیبی شکل)، بیشتر از افراد با چاقی باسن (چاقی گلابی شکل) در معرض ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند.
۵.الگوی تغذیه مناسب:
یکی از دلایل اصلی ابتلا سرطان روده بزرگ، داشتن الگوی تغذیه و شیوه زندگی نادرست در طولانیمدت اعلام میشود.
حتی در افرادی که برخی مواد مغذی را دریافت نمیکنند و دچار کمبود آن هستند و عادتها و رفتارهای غذایی غلطی دارند، احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ بیشتر میشود.
در برنامه غذایی، بیشتر از هر چیز دریافت فیبر غذایی که مهمترین منبع آن میوهها و سبزیهای سالم و تازه است، اهمیت دارد.
- در کسانی که میوه و سبزی کمی مصرف میکنند، احتمال بروز سرطان روده بزرگ (کلورکتوم) بسیار زیاد است.
البته فیبر علاوه بر میوهها و سبزیها در غلات هم وجود دارد که از منابع غذایی خیلی از افراد جامعه محسوب میشود.
- مصرف غذاهایی که از دانه کامل غله:
مثلا گندم کامل که سبوس آن گرفته نشده، بیشتر از غذایی که با گندم پوستگرفته تهیه شده، فیبر دارد.
در میان نانها هم نانهای سنگک، بربری و تافتون، سبوس و فیبر بیشتری نسبت به لواش، باگت و فرانسوی دارد.
- مصرف زیاد خوراکیهای پرچرب با چربیهای اشباع:
لبنیات پرچرب، بخصوص ماست و شیر پرچرب و گوشتهای پرچرب مخصوصا گوشت قرمز فرآوریشده هم برای سلامت روده مناسب نیست.
برابر آخرین اطلاعات موجود، نه خود گوشت قرمز بلکه گوشت قرمز فرآوریشده مثل سوسیس، کالباس، همبرگر و فرآوریهای صنعتی که از گوشت قرمز تهیه شده است، بیشترین رابطه را با ابتلا به این سرطان گوارشی دارند.
- مصرف بیش از حد غذاهای شور که باعث از دست دادن آب دستگاه گوارش میشود، میتواند با ابتلا به سرطان روده بزرگ ارتباط داشتهباشد.
- مصرف خوراکیهای کنسروی، با افزودنیهای شیمیایی:
مقادیر فراوان خوراکیهای تخمیری بخصوص تخمیری صنعتی با ابتلا به این سرطان ارتباط دارند.
۶.ورزش و فعالیت بدنی داشته باشید:
تحقیقات نشان می دهد که ورزش کردن شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ را به طور قابل توجهی کاهش می دهد.
۷.سیگار نکشید:
سیگار کشیدن یکی از عواملی است که شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می دهد.
مصرف تنباکو از طریق تنفس، عامل مهمی در بروز سرطان روده بزرگ می باشد.
همچنین تنباکو عامل مهمی برای تحریک پولیپ روده و افزایش اندازه آن می باشد.
۸.کمتر در معرض تابش اشعه قرار بگیرید:
طبق تحقیقات هرچه کمتر در معرض اشعه قرار بگیرید، کمتر احتمال دارد که به سرطان روده بزرگ مبتلا شوید.
۹.اگر شاهد علایم سرطان روده در خودتان هستید، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید:
گاهی اوقات سرطان روده بزرگ علایمی ندارد، اگرچه در مراحل پیشرفته، علایمی مانند مدفوع خونی، دلدرد و کاهش وزن بدون دلیل دیده می شود.