با مشکلات دهان و دندان پس از درمان چه کنیم؟
بسیاری از کسانی که تحت درمان سرطان قرار گرفتهاند، به مشکلات دهان یا دندان دچار میشوند.
برخی از این مسائل، پس از درمان رفع میشود، برخی مدتی طولانی باقی میماند و برخی هرگز از بین نمیرود.
ممکن است انواعی از این مشکلات تا ماهها یا سالها پس از اتمام درمان، ادامه پیدا کند.
رادیوتراپی یا جراحی در ناحیۀ سر و گردن میتواند منجر به بروز مشکلاتی در دندان و لثه، مخاط مرطوب دهان، غدد بزاقی و آرواره شود.
اگر تحت شیمیدرمانی خاصی قرار گرفتهاید، ممکن است این مشکلات را نیز تجربه کنید، که از عوارض آن موارد زیر است:
- خشکی دهان
- پوسیدگی و دیگر مشکلات دندانی.
- از دست دادن حس چشایی یا تغییر آن.
- درد در دهان و لثه.
- عفونت دهانی.
- سفت شدن آرواره یا تغییر در استخوان فک.
چه کسانی به این مشکلات دچار میشوند؟
- تقریباً تمامی کسانی که در ناحیۀ سر و گردن تحت شیمیدرمانی قرار گرفتهاند.
- اکثر کسانی که پیوند مغز استخوان در آنها صورت گرفته است.
- حدوداً دو نفر از هر پنج نفری که شیمیدرمانی کردهاند.
در صورت تداوم این مشکلات پس از پایان دورۀ درمان، با پزشک خود در مورد علل احتمالی و روش کنترل دردهای دهانی گفتگو کنید.
در اولین فرصت پس از پایان درمان، به دندانپزشک خود مراجعه کنید و در مورد تعداد دفعات لازم برای معاینه و روشهای مراقبت از دهان و دندان، با او به مشورت بپردازید.
جلوگیری از مشکلات دهان و دندان یا رفع آن:
- رطوبت دهان خود را حفظ کنید.
- آب فراوانی بنوشید.
- یک قطعه یخ بمکید.
- آدامسهای بدون شکر یا آبنباتهای بدون شکر مصرف کنید.
- از جایگزین بزاقی برای مرطوب نگه داشتن دهان استفاده کنید. دهان خود را پاکیزه نگه دارید.
- دندانها، لثهها و زبان خود را، پس از هر وعدۀ غذایی و قبل از خواب با مسواک بسیار نرم، تمیز کنید. در صورت ناراحتی، موهای مسواک را در آب گرم، نرم کنید.
- از دندانپزشک خود در مورد اسفنجهای دندانی، به جای استفاده از مسواک، بپرسید.
- هر روز از نخ دندان استفاده کنید. اگر لثههایتان بر اثر نخ دندان خونریزی میکنند یا میسوزند، فقط آن ناحیۀ بهخصوص را نخ نکشید.
- چندین بار در روز، دهان خود را با محلول حاوی قاشق چایخوری جوش شیرین و قاشق چایخوری نمک در یک فنجان آب گرم بشویید و سپس دهان را آب بکشید.
- اگر از دندان مصنوعی استفاده میکنید، پس از هر وعدۀ غذایی آن را کاملاً تمیز کنید. برای اطمینان از مناسب بودن اندازۀ آنها با دندانپزشک خود مشورت کنید.
در صورت وجود زخم در دهان، از موارد زیر اجتناب کنید:
- غذاهای تیز و خشک مثل چیپس که میتواند منجر به بریدن بخش داخل دهان شود.
- غذاهای تند، داغ یا پراسید مثل مرکبات.
- غذاهای حاوی شکر مثل آبنبات یا سودا که میتواند منجر به پوسیدگی شود.
- خلال دندان (زیرا ممکن است دهان شما را زخم کند).
- تمامی محصولات تنباکویی
- نوشیدنیهای الکلی
نگارش و تدوین: کلینیک امید تهران
