شیمی‌درمانی استفاده از داروها برای از بین بردن سلول‌هاي سرطانی است. داروها به‌صورت تزریقی یا خوراکی مصرف می‌‌‌شوند. این داروها وارد جریان خون شده و به تمامی سلول‌هاي بدن می‌‌‌رسد. از شیمی‌درمانی همراه با جراحی و دیگر روش‌هاي درمانی برای دستیابی به بهبود کامل، پسرفت بیماری یا در موارد بیماری پیشرفته برای تخفیف علائم استفاده می‌‌‌شود. روش دیگر استفاده از این داروها این است که آن را مستقیماً به محل درگیر بدن تزریق کنیم. این شیوه، شیمی‌درمانی موضعی گفته می‌‌‌شود و تنها برای انواع خاصی از سرطان انجام‌پذیر است. این روش اجازه می‌‌‌دهد تا مقادیر بیش‌تری دارو به محل سرطان برسد. عوارض جانبی ناشی از شیمی‌درمانی به نوع داروی مصرفی، دوز دارو و مدت زمان مصرف دارد بستگی دارد. عوارض شامل ریزش موی موقتی، خستگی، تهوع، استفراغ است. از داروها و روش‌هاي درمانی دیگر در کاهش این عوارض می‌‌‌توان استفاده کرد. مهم است بدانیم که در بسیاری از بیماران عوارض جانبی ایجاد نشده یا اندک است. پیش‌‌‌بینی امکان بروز عوارض ممکن نیست. با این‌حال شاید عوارض جانبی در شما اندک باشد.

مراقبین چکار می‌‌‌توانند بکنند؟
• در جلسات ویزیت و خصوصاً جلسات شیمی‌درمانی بیمار را همراهی کنید.
• درباره شیوه تماس با پزشک حتی در ساعات غیرکاری سؤال کنید.
• اگر بیمار نمی‌‌‌تواند در جلسات شیمی درمانی شرکت کند، در اولین فرصت با پزشک یا پرستار صحبت کنید.
• مطمئن شوید که خصوصاً در 2 روز نخست پس از جلسات شیمی‌درمانی، شخصی از بیمار نگهداری می‌‌‌کند.
• مراقب بروز عوارض جانبی و علائم آن باشید.
در موارد زیر با پزشک تماس بگیرید:
• هر نوع عارضه جانبی که بیش از یک روز طول بکشد.
• تب بالای 38 درجه از طریق دهان.
• بروز خونریزی.
• ایجاد درد یا قرمزی در محل کاتترهای وریدی حین شیمی‌درمانی.
عدم توانایی بلع داروهای شیمی‌درمانی.

ژن‌درمانی به معنای استفاده از ژن‌ها در درمان بیماری‌هاي بدن است. ژن‌‌‌ها از DNA ساخته شده‌‌‌اند و پایة وراثت افراد هستند. هر نوع درمان که مستلزم تغییر ساختار ژن‌‌‌ها یا تغییر عملکرد آنهاست ژن درمانی گفته می‌‌‌شود. از آنجا که سرطان یک بیماری ناشی از تغییرات ژنتیکی است، ژن‌درمانی امید‌هاي زیادی را در جلوگیری و درمان سرطان ایجاد کرده است. از این درمان به طرق مختلف استفاده می‌شود. یک روش ژن‌درمانی استفاده از کپی سالم ژن‌‌‌های مختل یا جا افتاده است. به‌جای اینکه به بیمار دارو یا درمانی (کنترل علائم) بیماری بدهیم. محققین تلاش می‌‌‌کنند اختلال را به‌طور اساسی از طریق تغییرات ژنتیکی سلول‌هاي بیمار درمان کنند. روش دیگر استفاده از ژن‌‌‌ها برای جلوگیری از ساختن عروق خون جدید توسط سلول‌هاي سرطانی است که به جلوگیری از رشد سرطان کمک می‌‌‌کند. روش‌‌‌های دیگر ژن‌درمانی شامل اضافه کردن ژن‌‌‌ها به سلول‌هاي سرطانی برای پاسخ بهتر آنها به درمان یا تقویت درمان یا سیستم ایمنی بیمار برای کشتن سلول سرطانی است که به جلوگیری از رشد سرطان کمک می‌‌‌کند. از طرف دیگر نوع دیگری ژن‌‌‌تراپی موجب می‌‌‌شود سلول‌هاي سفید خون بیمار پروتئین‌‌‌های مخصوص بسازد که به یافتن یا از بین ‌‌‌بردن سلول‌هاي تومور کمک می‌‌‌کند. روش‌‌‌های جدید ژن‌درمانی شامل استفاده از یک پیش دارو است که ژن‌هاي از بین‌برندة سلول‌‌‌‌هاي سرطانی را به آن وارد می‌‌‌کند این باعث می‌‌‌شود تا سلول سرطانی بمیرد. از سال 2008 ژن‌درمانی هنوز به‌عنوان روشی تجربی است این روش معمولاً در مطالعات بالینی و تجربی استفاده می‌‌‌شود. استفاده از ژن‌درمانی هنوز با مشکلاتی مواجه است. زیرا سرطان معمولاً از یک تغییر سادة ژنی ایجاد نشده بلکه مجموعه‌‌‌ای از تغییرات ژنتیکی باعث به‌وجود آوردن آن می‌‌‌شود.
بسیاری درمان‌هاي ژنتیکی امروزه از نظر بی‌‌‌خطر بودن و روش استفاده آنها بررسی می‌‌‌شود. شما می‌‌‌توانید در رابطه با امکان ژن‌درمانی در درمان سرطان خود با پزشک صحبت کنید.

مراقبین چه کارهایی می‌‌‌توانند انجام دهند:
• هنگام ویزیت‌‌‌های برنامه‌‌‌ریزی شده بیمار را همراهی کنید تا در مورد روش ژن‌درمانی و احتمال بروز عوارض اطلاع حاصل کنید. در مورد دسترسی به پزشک در تمامی ساعت‌‌‌های شبانه‌روز اطلاع حاصل کنید.
• به بیمار در رابطه با بررسی و تشخیص عوارض جانبی کمک کنید.
در موارد زیر با پزشک تماس بگیرید.
• بروز تب (به بخش مربوط به تب مراجعه کنید.)
• بروز هرگونه خونریزی.
• بروز هر گونه عارضةی جانبی که به شما گفته شده اطلاع دهید.
• هرگونه تغییر در احساس بیمار
هرگونه سؤال یا نگرانی در رابطة ژن درمانی.